kolon kanseri neden olur ne demek?

Kolon kanseri, kalın bağırsağın (kolon) hücrelerinin kontrolsüz bir şekilde çoğalması sonucu oluşan bir kanser türüdür. Kesin nedeni her zaman belirlenemese de, birçok faktörün riskini artırdığı bilinmektedir:

Temel Risk Faktörleri:

• Yaş: 50 yaşın üzerinde olmak en büyük risk faktörüdür. Yaş ilerledikçe kolon kanseri riski artar.
• Aile öyküsü: Kolon kanseri öyküsü olan birinci derece akrabaları (anne, baba, kardeş, çocuk) olan kişilerde risk daha yüksektir. Ailede polipozis gibi genetik sendromların varlığı riski önemli ölçüde artırır.
• Polipler: Kolonun iç duvarında oluşan küçük, iyi huylu tümörler olan adenomatöz polipler, zamanla kanserleşebilir.
• İnflamatuar bağırsak hastalığı (İBH): Crohn hastalığı ve ülseratif kolit gibi kronik inflamatuar bağırsak hastalıkları kolon kanseri riskini artırır.
• Diyet: İşlenmiş et tüketimi yüksek, meyve ve sebze tüketimi düşük bir diyet kolon kanseri riskini artırabilir. Yüksek lifli beslenmenin koruyucu olduğu düşünülmektedir.
• Obezite: Obezite kolon kanseri riskini artırır.
• Fiziksel aktivite eksikliği: Düzenli egzersiz yapmamak risk faktörüdür.
• Sigara içme: Sigara içmek kolon kanseri riskini artırır.
• Alkol tüketimi: Aşırı alkol tüketimi risk faktörüdür.
• Tip 2 diyabet: Tip 2 diyabet kolon kanseri riskini artırabilir.

Diğer Risk Faktörleri:

• Irk: Afrika kökenli Amerikalıların kolon kanseri geliştirme riski daha yüksektir.
• Ailede kolon kanseri genetik sendromları: FAP (ailevi adenomatöz polipozis) ve Lynch sendromu gibi genetik sendromları olan kişilerde risk çok daha yüksektir.
• Önceki kolon kanseri veya polip öyküsü: Geçmişte kolon kanseri veya polip teşhisi konulmuş kişilerde tekrarlama riski daha yüksektir.
• İyonlaştırıcı radyasyon: Yüksek doz radyasyona maruz kalmak risk faktörüdür.

Önemli Not: Bu risk faktörlerine sahip olmak kolon kanseri olacağınız anlamına gelmez. Birçok insan bu risk faktörlerine sahip olmasına rağmen kolon kanseri geliştirmez. Ancak bu faktörlerin varlığı düzenli tarama ve erken teşhisin önemini vurgular.

Kolon kanseri hakkında daha fazla bilgi edinmek ve kişisel risk değerlendirmesi için bir doktora danışmak önemlidir. Erken teşhis ve tedavi, kolon kanserinin iyileşme şansını önemli ölçüde artırır.